Kolejna nowelizacja praw rynku wyrobów budowlanych – czy beton towarowy na niej skorzysta?
WYDARZENIA
Jeszcze nie zdążyliśmy na dobre przetrawić wymagań unijnej Dyrektywy 89/106/EWG, które wg krajowej interpretacji pozwoliły postawić beton towarowy poza kategorią wyrobu budowlanego - gdy Parlament Europejski wraz z Radą UE uchyliły ją, wprowadzając w jej miejsce Rozporządzenie Nr 305 /2011 z datą 9.03.2011., opublikowane po polsku w Dzienniku Ustaw RP – UE L 88/5 – z dnia 4.04.2011. Rozporządzenie to podaje zharmonizowane, zmienione zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i udostępniania ich na rynku unijnym.
W konsekwencji, już w 2013 r. istotnie zmienią się niektóre krajowe regulacje – w szczególności w zakresie „Ustawy wyrobach budowlanych” i przepisów wykonawczych do niej, ustawy „Prawo budowlane” oraz w mniejszym stopniu – także „Ustawy o systemie oceny zgodności”.
Wg nowej koncepcji unijnej, aby wyrób budowlany wprowadzić do obrotu rynkowego – nie wystarczy już tylko „deklaracja zgodności” względem dokumentów odniesienia (kryteria kontraktu, regulacje normowe, aprobaty techniczna) – chyba, że wyrób trafił na rynek jeszcze przed wcieleniem reguł „Rozporządzenia Nr 305/2011”. Zastąpi ją „deklaracja właściwości użytkowych” z opisem funkcji wyrobu i jego przeznaczenia w budownictwie. Przesądzono o powołaniu tzw. „punktu kontaktowego ds. wyrobów budowlanych”, o rejestracji jednostek oceny technicznej na szczeblu ministerialnym, ma być wyznaczony organ notyfikujący oraz opracowana procedura oceny jednostek upoważnionych do wykonywania zadań strony trzeciej. Wprowadzone będą nowe definicje, jak np.:
- charakterystyka zasadnicza wyrobu,
- właściwości użytkowe wyrobu,
- JOT – jednostka oceny technicznej,
- EDO – europejski dokument oceny,
- ETO – europejska aprobata – ocena techniczna.
Deklaracja wg nowego wzoru ma być obligatoryjnie dołączana do każdej partii wyrobu, a nie do sztuki wyrobu.
Latem br. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (MTBiGM) opracowało „Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz niektórych innych ustaw”. Sprecyzowano tam cel projektowanej regulacji oraz jej zakres. Nacisk położono na wzmocnienie roli Inspektoratu Nadzoru Budowlanego poprzez rozszerzenie instrumentów kontroli, rozbudowę systemu egzekwowania kar, podział trybu decyzji administracyjnych w zależności od stopnia szkodliwości. Zasygnalizowano potrzebę utrzymania znaku „B” obok znaku „CE”. Po konsultacjach społecznych (m.in. Konferencja MTBiGM w dniu 27.09.2012., w której uczestniczył również delegat SPBT), obecnie projekt ten trafił do uzgodnień międzyresortowych. I dopiero po spływie wszystkich „Projektów założeń …” państw członkowskich UE do Brukseli i wypracowaniu wspólnych wytycznych – rozpoczną się właściwe prace nad szczegółowymi zapisami ustaw w poszczególnych krajach. Wszystko ma być gotowe na 1.07.2013 r. od kiedy to nowe przepisy wejdą w życie.
Nowa regulacja będzie zawierać m.in. zasady wprowadzania do obrotu i udostępniania na polskim rynku wyrobów budowlanych, które nie podlegają wprost regulacji „Rozporządzenia nr 305/2011”, tzn. tych, które nie są objęte normami zharmonizowanymi. I na te zasady niecierpliwie oczekuje Stowarzyszenie Producentów Betonu Towarowego w Polsce – licząc, że uporządkują one rynkowy obrót betonem towarowym w kraju. Być może, że cel ten osiągnięty zostanie przez opublikowanie przez Ministra listy wyrobów budowlanych, dopuszczonych do obrotu na podstawie „krajowej deklaracji właściwości użytkowych” łącznie z oznakowaniem „B”.
Nad pomysłami udoskonalenia debatowała Komisja SPBT ds. Normalizacji Betonu w dniu 24.09.2012. Co do konkretnych rozwiązań Stowarzyszenie zaproponowało rozszerzyć ustawową definicję wyrobu budowlanego, pod pojęciem którego rozumie się produkt bez względu na stopień przetworzenia, przeznaczony do obrotu – w celu zastosowania w sposób trwały w obiekcie budowlanym … - bez względu na to, czy rzecz ta objęta jest zakresem mandatów udzielonych przez Komisję Europejską na opracowanie norm europejskich - pod warunkiem, że rzecz ta określona jest normą wyrobu z serii PN-EN lub PN ze zbioru Polskich Norm. Jednocześnie SPBT zasugerowało, by dla betonu produkowanego bez certyfikatu ZKP wprowadzić system oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych na poziomie „4”, zaś dla betonu produkowanego z certyfikatem ZKP – odpowiednio „2+”.
W każdym razie, polski rynek wyrobów budowlanych czeka kolejna rewolucja. Czy w jej wyniku beton towarowy uzyska status wyrobu budowlanego – czas pokaże.
